AP: Basına yönelik tehditler sürerse müzakere süreci bu durumdan etkilenir

Avrupa Parlamentosu'ndan endişe dolu Türkiye raporu

AP dün kabul ettiği Türkiye raporunda, ülkemizde demokratik standartlarda geriye gidişe dikkat çekti. Raporda yargı bağımsızlığı, basın ve ifade hürriyeti ile yolsuzluk soruşturmalarına ilişkin endişelere geniş yer ayrıldı. 14 Aralık özgür basına darbe operasyonu bir defa daha kınandı. Temel hak ve hürriyetler alanında ‘acil reform' çağrısı yapıldı.

Avrupa Parlamentosu, AKP hükümetini sert ifadelerle eleştirdiği raporu kabul etti. 94 ‘hayır' oyuna karşın 432 ‘evet'le onaylanan raporda ‘endişe' ifadelerinin fazlalığı dikkat çekiyor. İktidarın basın hürriyeti ihlalleri yüzünden iki defa ‘kınandığı' rapor, 14 Aralık'ta Zaman ve Samanyolu Grubu'na yapılan polis baskınlarını bir defa daha gündeme getirdi. Oylaması 21 Mayıs'ta ertelenen ve seçimler sonrasına bırakılan rapor, 7 Haziran seçimlerine ilişkin bir değişikliği kabul etti. Son anda kabul edilen bir başka değişiklikle de Ermeni ‘soykırımı' uzun bir aradan sonra tekrar raporda kendine yer buldu. AP, 15 Nisan'da aldığı Ermeni ‘soykırımı' kararına atıf yaparak Türkiye'nin ‘soykırımı' kabul etmesi çağrısını yineledi.

Türkiye'nin AB için stratejik bir ortak olduğunu vurgulayan rapor, yargı bağımsızlığı, basın ve ifade hürriyeti, kuvvetler ayrılığı, hukukun üstünlüğü, temel hak ve hürriyetler ile yolsuzluk soruşturmalarına ilişkin endişelere geniş yer ayırıyor.

ABD merkezli Freedom House'a göre Türk basınının ‘hür olmadığı', Sınır Tanımayan Gazeteciler'e (RSF) göre de Türk gazetecilerin dünyada en fazla baskı gören basın mensupları olduğu tespitlerinin yer aldığı rapor, 14 Aralık özgür basına darbe operasyonunu bir defa daha kınıyor. AP, 15 Ocak'ta aldığı özel kararda da Zaman ve Samanyolu'na yapılan baskınları sert şekilde kınamıştı.

Dün kabul edilen raporda AP, basınla davalarının sanıklarına yönelik iddiaların şeffaf şekilde kamuya açıklanmasını, sanıkların dosyalarındaki suçlama ve iddialara tam ulaşımlarının sağlanması, iddiaların bir an evvel ve makul şüphenin ötesinde ispatlanması için gerekli sürecin başlatılması taleplerini gündeme getiriyor. AP raporu Zaman, Doğan Grubu ve Cumhuriyet'e baskılara isim vermeden değinerek basına yönelik tehditlerin sürmesi durumunda müzakere sürecinin etkileneceği uyarısı yapıyor. Rapor, “Türk hükümetinin basın hürriyeti ve medya çoğulculuğuna yönelik son günlerdeki tavrı AB'nin temel haklar anlayışı ile uyumlu değildir ve müzakere sürecinin tekrar başlaması ile çelişmektedir.” uyarısı yapıyor.

AP, demokratik standartlarda geriye gidişe işaret ettikten sonra temel hak ve hürriyetler alanında ‘acilen reformlara' ihtiyaç olduğu uyarısı yapıyor. Bu çerçevede temel haklarla ilgili olan ve Rum vetosu yüzünden açılamayan 23 ve 24. fasılların açılış kriterlerinin Ankara'ya iletilmesi talep ediliyor.

MİT, Ceza ve HSYK kanunlarında yapılan değişikliklerden duyulan endişeye geniş yer verilen raporda çok sayıda hâkim ve savcının ihraç edilmesi ya da görev yerlerinin değiştirilmesi ile polis memurlarının tutuklanması, görevden uzaklaştırılması ve sık sık tayin edilmelerinin “hukukun üstünlüğü, kuvvetler ayrılığı, yargının bağımsızlığı, tarafsızlığı ve verimliliği konusunda” ciddi endişelere yol açtığı vurgulanıyor.

‘Makul şüphe'ye de değinen rapor, bu maddenin muhalefete karşı keyfî saldırılara yol açtığına işaret ederken, iktidarın verdiği sözlere rağmen bu kanunların hazırlanması sürecinde AB Komisyonu'na danışılmadığına dikkat çekiyor.

ÇOK CİDDİ YOLSUZLUK İDDİALARI ARAŞTIRILMADI

Uluslararası Şeffaflık Örgütü'nün Türkiye'yi yolsuzlukla mücadele endeksinde sert şekilde düşürdüğüne dikkat çekilen raporda, dört eski bakanı da kapsayan iddialara Türk hükümeti ve TBMM'nin verdiği tepkiye “derinden teessüf” ettiği vurgulanıyor. Rapor, “çok ciddi yolsuzluk soruşturmalarının sürdürülmemesini” de “derinden teessüf” ettiği konular arasında sayıyor.

GEZİ DE RAPORDA

AP, Gezi olaylarının üzerinden 2 yıl geçmiş olmasına rağmen açılan birçok soruşturmanın sonuca ulaşmadığı ve protestoculara şiddet uygulayan kamu görevlilerinin tespitine yönelik çalışmalarda çok az mesafe kat edildiğini belirtiyor. Rapor, şiddetin sorumlularının bir an evvel adalete teslim edilmesi gerektiğini bir defa daha vurgularken barışçıl protesto hakkının kullanılabilmesi için Türk hükümetine gerekli düzenlemeleri yapması çağrısı yapıyor.

SEÇİM MESAJI: DEMOKRASİYİ CANLANDIRIN

7 Haziran seçimleri ile ilgili Türkiye'ye mesaj gönderen AP, bütün siyasi partilere Türk demokrasisini yeniden canlandırma çağrısı yapıyor. Türkiye'nin yakın tarihinde en kapsayıcı ve temsil keyfiyeti en yüksek seçimlerin yapılmasından memnuniyet duyduğunu vurgulayan AP, sivil toplumun seçimlere gözlemci olarak iştiraki ile yüksek katılım oranının Türk demokrasisinin gücünü gösterdiğine işaret ediyor. ZAMAN